• 1)
  • α) Aρχή έκτασης:
    • από την μίαν άκρην του ουρανού έως την άλλην άκρην (Xρον. Tόκκων 3012)·
  • β) αρχή γεγονότος:
    • (Συναξ. γυν. 14).
• 2)
  • α) Άκρο, τέλος έκτασης:
    • εις την άκρα του χωραφιού του (Πεντ. Γέν. XXIII 9)·
    • φρ. βγαίνω εις την άκραν = τα καταφέρνω, πετυχαίνω:
      • (Mαχ. 640¹⁵)·
  • β) άκρο αντικειμένου:
    • άκρα του μαχαιριού (Oρνεοσ. 527¹)·
  • γ) τέλος χρονικής περιόδου:
    • εις την άκραν των ιε´ ημερών (Aσσίζ. 311³).
• 3) (Πληθ.) τα έσχατα σημεία μιας χώρας, τα σύνορα:
  • Aκρίτης ωνομάσθηκεν, εφύλαγεν τας άκρας (Διγ. Άνδρ. 1366).
• 4) Aκτή, παραλία θάλασσας:
  • έστειλε κάτεργα πλεούμενα …, γυρεύοντας την άκρη (Xρον. σουλτ. 143¹⁸).
• 5) Όχθη ποταμού:
  • στην άκρ’ από τον Δούναβην (Σταυριν. 444).
• 6) Γωνία, παράμερο σημείο μέσα στο χώρο:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 325²¹).
• 7) Άκρο οργάνου του ανθρώπινου σώματος:
  • με την άκρα του ματιού (Eρωτόκρ. A´ 1117).
• 8) Πτέρυγα παράταξης:
  • (Aχιλλ. L 454).
• 9) Kορυφαίος, αρχηγός ομάδας:
  • άκρες του Mωάβ (Πεντ. Aρ. XXIV 17).

• Εκφρ.
• 1) Εις άκρα/‑ην = εντελώς, απόλυτα, υπερβολικά:
  • (Eρμον. 3^{12,)> (Χρον. Μορ. P 3281).}
• 2) Από άκρη = ανεξαιρέτως, πέρα για πέρα:
  • (Πεντ. Γέν. XIX 4).

[αρχ. ουσ. άκρα. Oι τ. άκρη και άκρια και σήμ. H λ. και σήμ. ιδιωμ. (IΛ)]

• extremely (syn ακραία, άκρως):
  • ο χαρακτήρας του, ~ συναισθηματικός, μας θυμίζει πως ... ήταν απαραίτητα τα γόνιμα σπέρματα του αρχόμενου ρομαντισμού (Dimaras)

[fr AG adv ἄκρα, der of adj ἄκρος]

• ① end of sth, of an expanse, of a line etc:
  • φτάνει στην ~ του χωριού |
  • ξέφτιζε μιαν ~ από το σκέπασμά του (Pasagiannis) |
  • η ~ (της τσοχαδένιας βράκας) έδερνε στο κάθε σάλεμά του τα δυο στιβάνια του (Prevelakis)

• ⓐ far edge, far end, extremity:
  • η ~ του κόσμου the far end of the world |
  • η ~ της χώρας the far end or border of the country

• ⓑ edge, rim:
  • στην ~ του γκρεμού (syn χείλος του γκρεμού) |
  • ~ της θάλασσας, ~ του γιαλού shoreline, coastline (syn ακροθαλασσιά, ακτή) |
  • καταφεύγω στην ~ της πολιτείας, στο αρχαίο θέατρο (Kazantz) |
  • η ~ του Φαναριού βάλλεται από τα κύματα, είναι αλίμενη κι όχι ασφαλής (Bakalakis)

• ② peak, tip:
  • ~ του βουνού (L ~ όρους) peak of the mountain

• ⓒ tip, cape of a promontory (L) (syn κάβος):
  • η ~ του Σουνίου |
  • η ~ του Tαινάρου

• ③ corner (syn γωνία):
  • έριξε το ρούχο σε μιαν ~ του δωματίου |
  • μας κοίταζε με την ~ του ματιού |
  • από μακριά ... διέκρινα μιαν ~ του ναού (Kazantz)

• ④ fig end of action, end point, conclusion:
  • μπερδεύουνταν σε συλλογισμούς και δεν μπορούσε να βρη ~ (Kazantz)

[fr MG άκρα ← K, AG; άκρα 1c fr ποντία άκρα or άκρα στερεάς by ellipsis; cf άκρη, άκρια]

• Agrigentum in Sicily (inhab Aκραγαντίνος):
  • ο ~ είναι η πατρίδα του (Panagiotop)

[fr AG Aκράγας & inhab Aκραγαντίνος]

• ⓐ touch lightly (softly, gently):
  • ακούμε τους τροχούς ν' ακραγγίζουν το έδαφος (Panagiotop) |
  • πουλιά του πελάγου ακραγγίζανε το φτερό στο νερό (id.) |
  • ακράγγιξε με το χέρι το χώμα να βαστηχτή (Prevelakis) |
  • poem σα ζωντανή της γης τα πόδια του τρεμάμενα ακραγγίζουν (Kazantz Od 1.757) |
  • την πλώρα ακράγγιζαν χορεύοντας κι αλάργα πάλε εφεύγαν (ib 22.429) |
  • τη χλώρη την τρεμουλιαστή | το νερό τρεχάμενο ακραγγίζει (Agras)

• ⓑ fig concern o.s. slightly with, influence slightly, touch lightly:
  • κάπως τους ακραγγίζουμε τους άλλους ανθρώπους και μπορούμε να τους νοιώσουμε κάπως (Panagiotop) |
  • ξέρει ν' αντικαθιστά ... τη βαθύτερη ανησυχία με το τραγούδι που ακραγγίζει την ψυχή (Peranthis) |
  • poem κι ούτε χαρά τον άσπρο κόρφο της ακράγγιξε ούτε θλίψη (Kazantz Od 7.946)

• ⓒ mention in passing:
  • ο δαυλός, για να τον ακραγγίζη μόνο ο τραγικός, πρέπει να ήταν από τότε - γύρω στα 500 π.X.- κιόλας γνωστός πολύ στην Eλλάδα (Kakridis)

[cpd of άκρος and αγγίζω]

• unshakenly, firmly, steadfastly (syn αδιάσειστα, αδίστακτα, ακλόνητα, L ακραδάντως):
  • το πιστεύω ~ |
  • πιστεύει ~ στο μέλλον του ελληνισμού |
  • idiom phr πιστεύω ~ ότι (or πως) I steadfastly believe that

[der of ακράδαντος]

• unmoving, unshaken, steadfast, firm (syn αδιάσειστος, ακλόνητος, ατράνταχτος):
  • ακράδαντη θέληση unshaken will |
  • ακράδαντη πίστη steadfast belief |
  • idiom phr έχω ακράδαντη πεποίθηση (πως), e.g. με παρηγορούσε ο πατέρας μου με την ακράδαντή του πεποίθηση πως θ' αθωωνόταν (Xenop) |
  • κανένας ... δεν στάθηκε με τόση πεποίθηση να εκφέρη ... παρόμοιο ακράδαντο "πιστεύω" για την αξία την ελληνική (Papatsonis) |
  • ο Condorcet πιστεύει κατά τρόπον ενθουσιαστικό και ακράδαντο ότι η ανθρωπότης ως όλον προχωρεί προς τα εμπρός (Theodorakop)

[fr K, PatrG ἀκράδαντος]

• extremely (syn άκρα, άκρως):
  • ο Πλάτων εκφράζει το ~ ολοκληρωτικό δόγμα, ότι ο πόλεμος ... είναι μια κατάσταση αδιάκοπη και φυσική μεταξύ των κρατών (Despotop) |
  • το θέαμα των ερμηνευτικών τους τρόπων θα ήταν ~ κωμικό, αν δεν ήταν ουσιαστικά τόσο μελαγχολικό (Thrylos)

[fr acc pl neut ακραία of adj ακραίος]