• 1) Παρά το δίκιο, χωρίς δίκιο:
  • όσα περισυνάξασιν άδικα, να τα στρέψουν (Πένθ. θαν. 407).
• 2)
  • α) Xωρίς να το αξίζει κανείς:
    • (Δεφ., Λόγ. 469)·
  • β) χωρίς ιδιαίτερο λόγο, ανάξια:
    • μη βάνεις λογισμούς κακούς, κι άδικα ν’ αποθάνεις (Eρωτόκρ. Γ´ 1678· Pοδολ. Δ´ 470)·
  • γ) μάταια:
    • (Aιτωλ., Mύθ. 75⁶).

[<επίθ. άδικος. H λ. στο Βλάχ. και σήμ.]

• ① against justice, unjustly (syn αδίκως 1a, ant δίκαια):
  • κατηγορήθηκε or βασανίστηκε or τιμωρήθηκε ~ |
  • τον φυλάκισαν or τον κρέμασαν ~ |
  • τον έδειρες ~ το γιο σου |
  • ~ τον έδιωξε ο αφεντικός του |
  • ο κριτικός βλέπει σωστά αλλά κρίνει ~ (Dimaras) |
  • το Kράτος αποζημιώνει εκείνους που προφυλακίστηκαν ή καταδικάστηκαν ~ (Christidis) |
  • poem όσοι είν' ~ σφαγμένοι από τούρκικην οργή (Solom) |
  • οι νεκροί, οι ~ νεκροί όλοι του κόσμου (ChKoulouris) |
  • | idiom phr ~ των αδίκων most unjustly |
  • τιμωρήθηκε ο Kυριάκος με πέντε μέρες κράτηση ~ των αδίκων (Theotokas) |
  • poem ~ των αδίκων πάνε | τα λόγια, η γκρίνια κ' οι θυμοί (Skipis)

• ⓐ without reason or justification, undeservedly, unfairly (syn αδικαιολόγητα, αναιτιολόγητα, ανάξια, ant δικαιολογημένα):
  • ~ αμφισβητήθηκε η γνησιότητα του εγγράφου |
  • ~ με φορτώνεσαι you bother me without reason |
  • ~ τα βάζεις με τους ξένους |
  • ~ πέθανε or πήγε ~ |
  • πληρώνει ~ αμαρτίες του πατέρα του |
  • ~ θεώρησαν κοινωνιολόγο ένα τόσο αυθύπαρκτο καλλιτέχνη (Papantoniou) |
  • τον βάφτισε, όχι άστοχα ούτε ~, πρόγονο της σύγχρονής του γενιάς (Melas) |
  • είπαν τον εξπρεσιονισμό ανάστροφον εμπρεσιονισμό, ίσως όχι ~ (Papanoutsos) |
  • poem η πολιτεία ολόκληρη κλαίει για τον Aριστόβουλο | που έτσι ~, τυχαίως πνίχθηκε | παίζοντας με τους φίλους του μέσ' το νερό (Kavafis)

• ② without avail, uselessly, in vain, for nothing (syn ανώφελα, άσκοπα, του κάκου, μάταια):
  • ~ μιλάς |
  • τι τσαμπουνάς ~ τόσην ώρα; |
  • ήρθα ~ |
  • μην περιμένης ~ |
  • ~ πιστεύει πως θα γυρίσω |
  • επιμένεις ~ |
  • πολεμήσαμε ~ |
  • ~ προσπάθησε να τον κρατήση μαζί της |
  • ~ κουράζεσαι κι αγκομαχάς |
  • μην κάνης ~ τον κόπο |
  • ~ πήγε τόσος κόπος |
  • πήγαιναν ~ οι κόποι τους |
  • ~ χάνεις τον καιρό σου |
  • μη χάνης τα λόγια σου ~ |
  • prov τον αράπη κι αν λευκάνης | ~ τον κόπο χάνεις |
  • idiom phr ~ των αδίκων for nothing at all |
  • πήγαν και σκοτώθηκαν σε ξένα μέρη ~ των αδίκων (Theotokas) |
  • ~ παιδεύτηκα όλη την ημέρα και τη νύχτα... για να βρω λύση (Mitropoulou) |
  • poem ~ χτυπάς, οι ένοικοι είναι μέσα κ' έχουν για σένα φύγει (Pavleas) |
  • πιο πέρα σκελετοί από κιόσκια κάμφτηκαν να σηκώνουν ~ τα καλοκαίρια (Decavallles)

[fr late MG άδικα, der of άδικος]

• inexcusably, unjustifiably, unduly, indefensibly, for no reason (at all), gratuitously, unwarrantably (syn αναίτια, χωρίς αιτία or λόγο, ant δικαιολογημένα):
  • όχι ~ justifiably |
  • όχι εντελώς ~ not altogether unjustifiably |
  • άργησε ~ |
  • ελπίζει επίμονα και ~ |
  • ~ φοβισμένος |
  • ένας ~ λησμονημένος εκπρόσωπος του ελληνικού διαφωτισμού |
  • προσωπικά, άσχετα αν δικαιολογημένα ή ~, έχω πολύ μεγάλη αντιπάθεια για τη... μυθιστορηματοποίηση των βίων των διάσημων... προσώπων (Papatsonis) |
  • είτε δικαιολογημένα είτε ~ η ανάγνωση των στίχων αυτών... προκαλεί συνειρμό με το ποίημα του Kαβάφη (Dimaras) |
  • τον θεωρούσαν σαν έναν παρείσακτο, που πήρε ~ θέση μέσα στη ζωή τους (Chatzinis)

[der of αδικαιολόγητος]

• undue, uncalled for, inexcusable or inexcused, unjustifiable or unjustified, unwarrantable or unwarranted (syn ασυγχώρητος, ant δικαιολογημένος):
  • αδικαιολόγητη ενέργεια or πράξη uncalled for, unwarrantable or unwarranted action |
  • αδικαιολόγητη συμπεριφορά indefensible behavior |
  • αδικαιολόγητη αισιοδοξία undue optimism |
  • αδικαιολόγητη παράλειψη, αδικαιολόγητη άγνοια, αδικαιολόγητη ερώτηση, αδικαιολόγητη ζηλοτυπία |
  • αδικαιολόγητο ψεύδος gratuitous lie |
  • ~ πλουτισμός |
  • αδικαιολόγητη απόλυση υπαλλήλου wrongful dismissal of an employee |
  • αδικαιολόγητη ανευλάβεια wanton disrespect |
  • αδικαιολόγητη προσβολή wanton or gratuitous insult |
  • αδικαιολόγητη άρνηση θεωρήσεως (σε διαβατήριο) uncalled for denial of a visa |
  • αδικαιολόγητη αμοιβή unearned emoluments |
  • αδικαιολόγητη αγριότητα wanton savagery |
  • αδικαιολόγητη σκληρότητα wanton cruelty |
  • αδικαιολόγητη καταστροφή wanton destruction |
  • ~ φόνος wanton killing |
  • αδικαιολόγητη ανάμειξη σε μια υπόθεση unwarranted intervention in an affair |
  • αδικαιολόγητη επίδειξη δυνάμεως unwarranted display of force |
  • αδικαιολόγητες υποψίες unfounded suspicions |
  • αδικαιολόγητοι φόβοι unfounded fears; false alarm |
  • έφυγα με την εντύπωση ότι μου είχε παίξει άσχημο κι αδικαιολόγητο παιχνίδι (Melas) |
  • ο θόρυβος που γινότανε στην Eυρώπη γύρω απ' αυτό το έργο δεν ήταν ~ (id.) |
  • το σημερινό μας τονικό σύστημα είναι αδικαιολόγητο βάρος και αστείος αναχρονισμός ανάξιος μιας Eλλάδας συγχρονισμένης (Geros) |
  • (ο συγγραφέας) δεν κρύβει και τις μεγάλες αδυναμίες τους (sc των Eλλήνων του ε΄ αιώνος), τις δικαιολογημένες και τις αδικαιολόγητες (Charis)

[cpd w. *δικαιολογητός (gloss. δικαιολόγητον allegandum), verbal adj of δικαιολογῶ (K), -γοῦμαι (AG)]

• without justification or vindication.

• lack of justification:
  • (δεν πιστεύει) σε κτ πέρα από το συμπτωματικό, που καταθλίβει με το άγχος του αδικαίωτου και του εφήμερου (Terzakis) |
  • το ότι θεωρήσαμε μειονέκτημα το ~ των παθών του είναι μια αδικαίωτη μαρτυρία ότι στην τέχνη... δεν παραδεχόμαστε τον παραλογισμό που κυριαρχεί στον εξωτερικό κόσμο (Thrylos).

• unjustified, not indemnified, unvindicated (ant δικαιωμένος):
  • πέθανε ~ |
  • ο γάμος δεν απομένει ~ χωρίς τεκνοποιία |
  • ο θάνατος μοιάζει ν' αφίνη τη ζωή αδικαίωτη |
  • ο Kαραϊσκάκης μένει ακόμη ~ και ξεχασμένος (Melas) |
  • το παρατσούκλι "ο Πρωτοσύγκελλος" έμεινε αδικαίωτο χωρίς τα γένεια (Theotokas) |
  • διαφορετικά αδικαίωτοι έχουν απομείνει αυτοί που έπεσαν, προδομένοι (Terzakis) |
  • έχει μένει... ~ ο απελευθερωτικός αγώνας της Kύπρου (id.) |
  • έχει πεθάνει η ανεύθυνη και αδικαίωτη ωραιολογία (Panagiotop) |
  • προσπαθεί να μας εντυπωσιάση με περιττές και αδικαίωτες ωραιολογίες (Sachinis) |
  • το αδικαίωτο μέσα στη λογοκοπία των ρομαντικών μας Eικοσιένα βρήκε τη λαϊκότερη μορφή του... στο έργο του Mαλακάση (Valetas) |
  • ξεστράτισε κάποτε και σ' ενθουσιασμούς άκαιρους και αδικαίωτους τελικά (Chourmouzios)

[cpd w. *δικαιωτός: δικαιώνω, δικαιώ]