ΚΕΝΑΝ ΜΕΣΑΡΕ Στον καμβά του άρχοντα-ζωγράφου των Ιωαννίνων

Στα Γιάννινα άρχοντας, τρυφερός και αγέρωχος. Στη Θεσσαλονίκη γλεντζές και κοσμοπολίτης. Μισός Αλβανός, μισός Έλληνας. Ο πολυτάλαντος ζωγράφος Κενάν Μεσαρέ ασκεί τη γοητεία της διπλής καταγωγής, της ζωής και της εποχής του

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΤΗΜΕΡΤΖΗ

Έργο του Κενάν Μεσαρέ, από τη συλλογή της οικογένειας Μαρνέλη

Ζωγράφος και άρχοντας, Αλβανός με ελληνικό αίμα από τη μητέρα του και με γιαννιώτικη παιδεία, ένα σπάνιο δείγμα του κοσμοπολιτισμού των Ιωαννίνων, όταν η πόλη «ήταν πρώτη στ' άρματα, τα γρόσια και τα γράμματα», ο Κενάν Ταχσίν Μεσαρέ γίνεται τώρα ευρύτερα γνωστός, χάρη σ' ένα αποκαλυπτικό λεύκωμα, αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του, που εκδόθηκε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων.

Το αρχοντικό του Κενάν Μεσαρέ στα Γιάννινα δεν υπάρχει πια - όπως και τόσα άλλα γιαννιώτικα αρχοντικά. Ο τάφος του στη Θεσσαλονίκη χάθηκε κι αυτός.

Μένει όμως το έργο του, οι απόγονοί του και η μνήμη του ανεξίτηλα χαραγμένη στις καρδιές και τις μαρτυρίες όσων τον γνώρισαν και συνέπραξαν στη δημιουργία του λευκώματος. Ο Κενάν Μεσαρέ ήταν ο γιος του Αλβανού στρατηγού Χασάν Ταχσίν Πασά, του ανθρώπου που παρέδωσε τη Θεσσαλονίκη στα χέρια των Ελλήνων και όχι των Βουλγάρων, επειδή πίστευε ότι πρέπει να την παραδώσει στα χέρια αυτών που την έδωσαν. Ήταν υπασπιστής του πατέρα του, που τον αγαπούσε και ευνόησε την ενασχόλησή του με τη ζωγραφική. Έτσι ευτύχησε να γίνει ο ρωμαλέος εικονογράφος της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης και των Ιωαννίνων το 1912-13 κι αμέσως μετά να δουλέψει για τη χαρτογράφηση των νέων συνόρων της Ελλάδας. Πήρε την ελληνική υπηκοότητα και επέστρεψε στα Γιάννινα, όπου παντρεύτηκε την ωραιοτάτη Ραφέτ και πέρασε αποτραβηγμένος το υπόλοιπο της ζωής του. Κάθε τόσο, αποδρούσε προς τη Θεσσαλονίκη για να δει τους φίλους του και να επιδοθεί σε φοβερά γλέντια που κατέληγαν σε μυστηριώδεις νυχτερινές περιπλανήσεις.

Για τους φίλους του, όμως, ήταν ο επιστήθιος τρυφερός φίλος, ευαίσθητος και ποιητικός, αυτοδίδακτος ζωγράφος, που αποτύπωσε τα τοπία της Λίμνης των Ιωαννίνων, την ποικιλία των ανθρώπινων τύπων στα πορτρέτα του. Ήταν ο ανεπανάληπτος καλλιτέχνης, όταν επρόκειτο για την απόδοση των νεκρών φύσεων.

Ψηλός, λιπόσαρκος, κομψός για τους γείτονές του, ήταν ο Κενάνμπεης - μια σκιά των παλιών Ιωαννίνων που έσβησε το 1965.

INFO

Κενάν Μεσαρέ, «Έργα», Έκδοση Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων (τηλ. 26510-37683), σελ. 150.