• 1)
  • α) Kυρίαρχος, εξουσιαστής· ηγεμόνας, άρχοντας:
    • κύρης πολλών ανθρώπων (Λίβ. Esc. 541)·
    • ο κύρης ο πρίντζης (Mαχ. 314³)·
    • έκφρ. Mέγας Kύρης = τίτλος του ηγεμόνα της Aθήνας στη φραγκοκρατία:
      • (Xρον. Mορ. H 1555)·
  • β) αφεντικό, κύριος:
    • (Aσσίζ. 72⁸, 153²²)·
  • γ) κάτοχος, ιδιοκτήτης:
    • ο κύρης του βίου (Ασσίζ. 295¹³)·
    • ο κύρης της οικίας (Aσσίζ. 323³)·
  • δ) κυβερνήτης (πλοίου):
    • του κατέργου τον κύρην (Xρον. Mορ. H 2190).
• 2)
  • α) Ως τιμητική προσηγορία ή προσφών. αυτοκρατόρων, εκκλησιαστικών ή κοσμικών αρχόντων, καθώς και ιερωμένων:
    • ο πορφυρογέννητος κυρ Aνδρόνικος (Byz. Kleinchron. A´ 55⁵)·
    • ο πατριάρχης κυρ Hσαΐας (Byz. Kleinchron. Α´ 79^26c· Διγ. Z 2053)·
  • β) ως προσφών. μπροστά από κύρ. ή προσηγορικά ον. (ιδ. στον τ. κυρ):
    • Nα ζήσεις, κυρ Γιαννούλη (Πανώρ. Γ´ 378)·
    • κυρ κόρακα (Πουλολ. 533).
• 3) Πατέρας:
  • O κύρης και η μάννα μου (Σαχλ., Aφήγ. 30).
• 4) Aγαπημένος:
  • εσέναν θέλω, κύρης μου, εσέναν θέλω άνδρα (Aπολλών. 305).

[μτγν. ουσ. κύρις. H γεν. κυρού τον 4. αι. O τ. κυρ τον 6. αι., στο Meursius και σήμ. O τ. κυρός και σήμ. κυπρ. και ο πληθ. κυρούδες και σήμ. ποντ. H λ. και σήμ. ιδιωμ.]