• (Για το σχηματ. του μέλλ.)
  • α) θέλω (‑εις …) να:
    • Ποιος με πειράζει πλιότερα θα πεις (Πανώρ. Β´ 323)·
  • β) πρόκειται να, πάω να:
    • αστράφτει και βροντά κι ο κόσμος θα χαλάσει (Πανώρ. Β´ 47)·
  • γ) θα:
    • θα πιάσω στό μου φταίξασι σήμερο γδικιοσύνη (Ερωφ. Δ´ 642)·
  • δ) με προηγ. το να = να θέλω ‑εις … να, να:
    • Μηδέ και μοναχή έχασες παιδιά να θα πεθάνεις (Ροδολ. Ε´ 393· Ε´ 550).

[<θε να <θέλω να. Η λ. το 15. αι. και σήμ.]

• Θάλαμος, αίθουσα:
  • βασιλικόν … θαλάμιν (Ροδολ. Δ´ 346).

[<αρχ. ουσ. θαλάμη + κατάλ. ‑ιν. Η λ. και σήμ. (‑ι)]

• 1)
  • α) Θάλασσα:
    • (Χρον. Τόκκων 785)·
  • β) τρικυμία:
    • Χειμώνας τον επλάκωσε και θάλασσα μεγάλη (Αιτωλ., Μύθ. 48⁷)·
    • εκφρ.
      • (1) απάνω της θαλάσσου, βλ. επάνω ΙΙΑ´1 εκφρ. (2)·
      • (2) τρεμούλα της θαλάσσης = μέδουσα:
        • (Πουλολ. 46).
• 2)
  • α) Στέρνα:
    • έκαμεν θάλασσαν, οπού εδέχονταν τα νερά της βροχής (Hagia Sophia ω 533^15‑6)·
  • β) (εκκλ.) υπόγεια δεξαμενή στο Άγιο Βήμα όπου διοχετευόταν το νερό του βαπτίσματος και του νιπτήρος των ιερέων, χωνευτήριο:
    • Την δε θάλασσαν της Αγίας Τραπέζης εξ ατιμήτων λίθων πεποίηκε (Hagia Sophia α 456¹⁴).
• 3) Είδος φορέματος βαμμένο με κόκκινο χρώμα (πορφύρα):
  • Την θάλασσαν τήν με έφερες, … έπαρέ την (Προδρ. I 58).

• Η λ. σε τοπων.:
  • Μαύρη Θάλασσα (Σφρ., Χρον. 192²³).

[αρχ. ουσ. θάλασσα. Η γεν. θαλάσσου και σήμ. κυπρ. Η λ. και σήμ.]

• Θάλασσα:
  • το θαλάσσι … κτυπά κιαμιά φορά κάτω στο περιγιάλι (Ερωφ. Α´ 320).

[<ουσ. θάλασσα + κατάλ. ‑ι. Η λ. και σήμ. ιδιωμ.]

• (Εκκλ.) υπόγεια δεξαμενή στο Άγιο Βήμα όπου διοχετευόταν το νερό του βαπτίσματος και του νιπτήρος των ιερέων, χωνευτήριο:
  • Το δε θαλασσίδιον το αποκάτω της Αγίας Τραπέζης (Hagia Sophia ω 529⁴).

[<ουσ. θάλασσα + κατάλ. ‑ίδιον. Η λ. στο Meursius]

• Ναύτης:
  • τους θαλασσίμους, ήγουν τους ναύτας (Ασσίζ. 46⁶).

[<ουσ. θάλασσα + κατάλ. ‑ιμος]

• 1) Απ’ τη μεριά της θάλασσας·
  • (εδώ) δυτικά:
    • θαλασσινά και ανατολικά (Πεντ. Γέν. XXVIII 14).
• 2) Κοντά στη θάλασσα:
  • Φλάμπουρα φουσσάτο του Εφραίμ εις τις στρατιές τους θαλασσινά (αυτ. Αρ. II 18).

[<επίθ. θαλασσινός]

• Που προέρχεται από τη θάλασσα:
  • εγύρισεν ο Κύριος άνεμο θαλασσινό (Πεντ. Έξ. X 19).

• Η λ. ως τοπων.:
  • στον κάμπον του Θαλασσινού (Χρον. Μορ. H 3636).

[<ουσ. θάλασσα + κατάλ. ‑ινός. Η λ. στο Βλάχ. και σήμ.]

• 1) Που προέρχεται από τη θάλασσα ή που ζει στη θάλασσα:
  • (Λίβ. (Lamb.) N 166).
• 2) Θαλασσής:
  • σεντούκι κεντητό θαλάσσιον (Σπανός A 453).

[αρχ. επίθ. θαλάσσιος. Η λ. και σήμ.]